Powrót do: Szkolenie na uprawnienia elektryczne G-1 SMEP
3.1. Charakterystyka przepisów.
Norma PN-HD 60364-4-41:2017 dotyczy ochrony przed porażeniem elektrycznym w instalacjach
elektrycznych niskiego napięcia. Zgodnie z nią, środek ochrony powinien składać się z odpowiedniej
kombinacji środka do ochrony podstawowej oraz niezależnego środka do ochrony przy uszkodzeniu
lub wzmocnionego środka ochrony, który zapewnia ochronę w obu przypadkach. Środki ochrony,
takie jak przeszkody, powinny być umieszczone poza zasięgiem rąk i mogą być stosowane tylko w
instalacjach dostępnych dla osób wykwalifikowanych, poinstruowanych lub będących pod nadzorem
takich osób.
W normie PN-HD 60364-4-41:2017 wprowadzono nowe definicje, które precyzują rodzaje środków
ochrony:
- Ochrona podstawowa: odpowiada ochronie przed dotykiem bezpośrednim.
- Ochrona przy uszkodzeniu: odpowiada ochronie przy dotyku pośrednim.
- Wzmocniony środek ochrony: środek zapewniający zarówno ochronę podstawową, jak i przy
uszkodzeniu. - Ochrona uzupełniająca: środki ochrony stosowane w szczególnych warunkach.
Środki ochrony, takie jak izolowanie stanowiska, nieuziemione połączenia wyrównawcze miejscowe
czy elektryczna separacja do zasilania więcej niż jednego odbiornika, mogą być używane wyłącznie
pod nadzorem osób wykwalifikowanych lub poinstruowanych, uniemożliwiając nieautoryzowane
zmiany.
Ochrona uzupełniająca obejmuje:
a) środki ochrony uzupełniającej, stosowane w przypadku uszkodzenia środków ochrony
podstawowej i/lub przy uszkodzeniu, oraz w przypadku nieostrożności użytkowników, jak urządzenia
ochronne różnicowoprądowe o znamionowym prądzie różnicowoprądowym nie przekraczającym 30
mA,
b) środki ochrony uzupełniającej, które stanowią dodatkowe zabezpieczenie przy uszkodzeniu, na
przykład dodatkowe połączenia wyrównawcze ochronne.
Norma PN-HD 60364-4-41:2017 definiuje również inne rodzaje środków ochrony
przeciwporażeniowej, takie jak ochrona podstawowa, ochrona przy uszkodzeniu, ochrona przez
zastosowanie bardzo niskiego napięcia.
Ochrona podstawowa obejmuje powszechnie stosowane środki ochrony, takie jak:
- izolacja podstawowa części czynnych,
- przegrody lub obudowy.
Natomiast środki ochrony stosowane tylko w instalacjach dostępnych dla osób wykwalifikowanych,
poinstruowanych lub pod nadzorem takich osób to:
- przeszkody,
- umieszczenie poza zasięgiem ręki.
Ochrona przy uszkodzeniu obejmuje powszechnie stosowane środki ochrony, jak:
- samoczynne wyłączenie zasilania,
- izolacja podwójna lub wzmocniona,
- separacja elektryczna do zasilania jednego odbiornika.
Natomiast środki ochrony stosowane tylko pod nadzorem osób wykwalifikowanych lub
poinstruowanych to:
- izolowanie stanowiska,
- nieuziemione połączenia wyrównawcze miejscowe,
- separacja elektryczna do zasilania więcej niż jednego odbiornika.
Ochrona przez zastosowanie bardzo niskiego napięcia obejmuje obwody SELV (Safety Extra Low
Voltage – Dodatkowo Bezpieczne Napięcie Niskie) oraz obwody PELV (Protective Extra Low Voltage –
Ochronne Napięcie Niskie). Obwody SELV charakteryzują się napięciem, które jest wystarczająco
niskie, aby nie powodować zagrożenia porażeniem elektrycznym w normalnych warunkach
użytkowania lub w przypadku jednorazowego uszkodzenia. Natomiast obwody PELV zapewniają
ochronę przed dotykiem pośrednim poprzez zapewnienie separacji elektrycznej w przypadku dwóch
różnych napięć. Oba te rodzaje obwodów są stosowane w różnych instalacjach elektrycznych w celu
zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników.
Ochrona uzupełniająca
Środek ochrony uzupełniającej jest stosowany w przypadku uszkodzenia środków ochrony
podstawowej i/lub przy uszkodzeniu, oraz w sytuacjach, gdy użytkownicy nie zachowują ostrożności.
Urządzenia ochronne różnicowoprądowe o znamionowym prądzie różnicowoprądowym nie
przekraczającym 30 mA stanowią przykład takiego środka ochrony uzupełniającej. Dodatkowe
połączenia wyrównawcze ochronnesą również stosowane jako uzupełnienie ochrony przy
uszkodzeniu, zapewniając dodatkową warstwę bezpieczeństwa. Te środki mają na celu minimalizację
ryzyka porażenia elektrycznego w przypadku awarii lub niedostatecznej ostrożności użytkowników.